Cấu trúc não là gì? Các nghiên cứu khoa học về Cấu trúc não

Cấu trúc não là tổ chức phức tạp của các vùng não bộ, mỗi vùng đảm nhiệm chức năng riêng trong việc điều khiển hoạt động sinh học và nhận thức. Não bao gồm các phần chính như đại não, tiểu não và thân não, phối hợp nhịp nhàng để duy trì chức năng sống và xử lý thông tin.

Định nghĩa cấu trúc não

Cấu trúc não là tổ chức phức tạp và đa dạng của các vùng khác nhau trong não bộ, đóng vai trò trung tâm trong việc điều khiển các hoạt động sinh học, cảm xúc và nhận thức của con người. Não là thành phần quan trọng nhất của hệ thần kinh trung ương, gồm nhiều phần cấu tạo với chức năng riêng biệt nhưng phối hợp nhịp nhàng để duy trì sự sống và các hành vi phức tạp.

Hiểu về cấu trúc não không chỉ giúp lĩnh vực y học chẩn đoán và điều trị các bệnh lý thần kinh hiệu quả mà còn góp phần vào nghiên cứu khoa học về trí tuệ nhân tạo, tâm lý học và giáo dục. Cấu trúc não phản ánh sự phân hóa chức năng cao, với mỗi khu vực đảm nhận những nhiệm vụ riêng biệt như vận động, cảm giác, xử lý ngôn ngữ và điều khiển các hoạt động tự động của cơ thể.

Với vai trò là trung tâm điều khiển, não bộ tích hợp các thông tin từ môi trường bên ngoài và bên trong cơ thể để tạo ra các phản ứng thích nghi phù hợp, điều chỉnh các hoạt động sinh lý và hành vi nhằm duy trì cân bằng nội môi và sự tồn tại của cơ thể (National Institute of Neurological Disorders and Stroke – Brain Anatomy).

Các phần chính của não

Não người được chia thành ba phần chính là não trước, não giữa và não sau, mỗi phần lại bao gồm nhiều cấu trúc nhỏ hơn đảm nhận các chức năng khác nhau trong hệ thần kinh. Não trước gồm đại não và não trung gian, là nơi xử lý các chức năng cao cấp như nhận thức, trí nhớ và cảm xúc.

Não giữa có vai trò xử lý thông tin liên quan đến thị giác và thính giác, đồng thời là trung tâm điều phối các phản xạ quan trọng. Não sau bao gồm tiểu não, cầu não và hành não, đóng vai trò duy trì các chức năng sống cơ bản như hô hấp, tuần hoàn và điều phối vận động.

  • Não trước: Đại não và não trung gian
  • Não giữa: Trung tâm xử lý thị giác và thính giác
  • Não sau: Tiểu não, cầu não và hành não

Mỗi phần não này được liên kết với nhau thông qua các sợi thần kinh để tạo thành mạng lưới thần kinh phức tạp, đảm bảo việc truyền dẫn và xử lý thông tin hiệu quả, hỗ trợ các chức năng sinh lý và nhận thức của cơ thể.

Đại não và các chức năng

Đại não là phần lớn nhất của não bộ và được coi là trung tâm chỉ huy các hoạt động phức tạp của con người. Nó bao gồm hai bán cầu đại não trái và phải, mỗi bên có những chức năng chuyên biệt và điều khiển các hoạt động đối diện trên cơ thể.

Đại não được chia thành bốn thùy chính: thùy trán, thùy đỉnh, thùy chẩm và thùy thái dương. Mỗi thùy đảm nhận những nhiệm vụ quan trọng khác nhau như vận động, cảm giác, xử lý thị giác và thính giác, cũng như các chức năng nhận thức như suy nghĩ, ngôn ngữ, trí nhớ và ý thức.

Thùy trán chịu trách nhiệm cho các hoạt động như lập kế hoạch, ra quyết định và kiểm soát hành vi xã hội; thùy đỉnh xử lý thông tin cảm giác từ cơ thể; thùy chẩm là trung tâm xử lý thị giác; thùy thái dương tham gia vào việc xử lý âm thanh, ngôn ngữ và trí nhớ (BrainFacts.org – Cerebrum).

Tiểu não và vai trò điều phối vận động

Tiểu não nằm ở phía dưới não sau, phía sau thân não, là trung tâm điều phối chuyển động và giữ thăng bằng cho cơ thể. Tiểu não giúp điều chỉnh sự chính xác của các chuyển động cơ bắp, đảm bảo sự phối hợp nhịp nhàng và trơn tru trong các hoạt động vận động tinh vi.

Ngoài ra, tiểu não còn tham gia vào việc học tập vận động và điều chỉnh phản xạ thông qua việc nhận thông tin từ các giác quan và bộ phận vận động. Khi tiểu não bị tổn thương, người bệnh có thể gặp các rối loạn vận động như mất thăng bằng, run hoặc khó kiểm soát cơ bắp.

Chức năng quan trọng này làm cho tiểu não trở thành một bộ phận thiết yếu trong hệ thần kinh, giúp duy trì sự ổn định và linh hoạt trong vận động hàng ngày (NCBI – Cerebellum).

Thân não và vai trò điều khiển các chức năng sống

Thân não bao gồm hành não, cầu não và não giữa, là phần kết nối giữa não bộ và tủy sống. Nó đóng vai trò thiết yếu trong việc điều khiển các chức năng tự động như hô hấp, tuần hoàn, tiêu hóa và điều hòa nhiệt độ cơ thể.

Hành não chứa các trung tâm điều khiển nhịp tim, huyết áp và phản xạ hô hấp. Cầu não phối hợp vận động giữa các phần của cơ thể, còn não giữa liên quan đến phản xạ thị giác, thính giác và điều hòa trương lực cơ.

Tổn thương thân não thường gây ra hậu quả nghiêm trọng, như rối loạn chức năng tim mạch, hô hấp và thậm chí tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời (NCBI – Brainstem).

Hệ thần kinh trung ương và hệ thần kinh ngoại biên

Cấu trúc não là một phần của hệ thần kinh trung ương (CNS), bao gồm não và tủy sống, chịu trách nhiệm xử lý thông tin và điều khiển các hoạt động của cơ thể. Ngoài ra, hệ thần kinh ngoại biên (PNS) gồm các dây thần kinh nối CNS với các cơ quan và mô khác, truyền tải tín hiệu vận động và cảm giác.

Sự phối hợp giữa CNS và PNS giúp duy trì chức năng toàn diện của cơ thể, từ vận động, cảm giác đến các phản xạ và kiểm soát nội tiết. Các rối loạn ở hệ thần kinh có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và khả năng hoạt động của con người.

Chức năng nhận thức và các vùng liên quan trong não

Não không chỉ điều khiển các chức năng vận động mà còn đảm nhận các chức năng nhận thức cao cấp như tư duy, trí nhớ, ngôn ngữ, và cảm xúc. Vùng vỏ não đại diện là trung tâm xử lý thông tin và điều khiển hành vi phức tạp.

Vùng hồi hải mã (hippocampus) đóng vai trò quan trọng trong việc ghi nhớ và học tập, trong khi vùng vỏ não trước trán tham gia vào việc ra quyết định và kiểm soát hành vi xã hội. Sự tổn thương ở các vùng này có thể dẫn đến các rối loạn như mất trí nhớ, suy giảm khả năng tập trung và các vấn đề tâm thần khác.

Hệ thống thần kinh tự chủ và não bộ

Hệ thống thần kinh tự chủ (autonomic nervous system - ANS) là bộ phận của hệ thần kinh kiểm soát các chức năng không ý thức như nhịp tim, huyết áp, tiêu hóa và tiết mồ hôi. ANS hoạt động dưới sự kiểm soát của các cấu trúc não như hạch thần kinh và vùng dưới đồi (hypothalamus).

Vùng dưới đồi điều hòa các chức năng sinh lý thông qua việc phối hợp với hệ thống nội tiết, giúp duy trì cân bằng nội môi và phản ứng kịp thời với các kích thích từ môi trường bên ngoài và bên trong.

Neuroplasticity – Tính dẻo của cấu trúc não

Neuroplasticity là khả năng thay đổi và tái cấu trúc của các kết nối thần kinh trong não, đặc biệt quan trọng trong học tập, trí nhớ và phục hồi sau chấn thương não. Qua quá trình này, các tế bào thần kinh có thể tạo lập các mạng lưới mới hoặc tăng cường các kết nối hiện có.

Tính dẻo của não giúp não bộ thích nghi với các điều kiện mới và hồi phục chức năng sau tổn thương do tai nạn, đột quỵ hoặc bệnh lý thần kinh. Nghiên cứu về neuroplasticity mở ra các phương pháp điều trị mới trong phục hồi chức năng thần kinh (NCBI – Neuroplasticity).

Tài liệu tham khảo

  • National Institute of Neurological Disorders and Stroke. “Brain Anatomy.”
  • BrainFacts.org. “Cerebrum.”
  • NCBI. “Cerebellum.”
  • NCBI. “Brainstem.”
  • NCBI. “Neuroplasticity.”

Các bài báo, nghiên cứu, công bố khoa học về chủ đề cấu trúc não:

Mạng lưới chức năng não người có khả năng chống chịu, tần số thấp và cấu trúc tiểu thế giới với các nút vỏ não liên kết cao Dịch bởi AI
Journal of Neuroscience - Tập 26 Số 1 - Trang 63-72 - 2006
Các đặc tính tiểu thế giới đã được chứng minh cho nhiều mạng lưới phức tạp. Ở đây, chúng tôi áp dụng biến đổi wavelet rời rạc cho chuỗi thời gian chụp cộng hưởng từ chức năng (fMRI), thu được từ các tình nguyện viên khỏe mạnh trong trạng thái nghỉ, để ước lượng các ma trận tương quan phụ thuộc tần số đặc trưng cho tính kết nối chức năng giữa 90 vùng não vỏ và não dưới vỏ. Sau khi vượt ngưỡ...... hiện toàn bộ
Cải thiện định vị hoạt động vỏ não bằng cách kết hợp EEG và MEG với tái cấu trúc bề mặt vỏ não MRI: Một phương pháp tuyến tính Dịch bởi AI
Journal of Cognitive Neuroscience - Tập 5 Số 2 - Trang 162-176 - 1993
Chúng tôi mô tả một phương pháp tuyến tính toàn diện để giải quyết vấn đề hình ảnh hoạt động của não với độ phân giải thời gian cũng như không gian cao, dựa trên việc kết hợp dữ liệu EEG và MEG với các ràng buộc giải phẫu thu được từ hình ảnh MRI. "Bài toán nghịch" của việc ước lượng phân bố cường độ dipole qua bề mặt vỏ não là một bài toán có nhiều ẩn số, ngay cả khi có các ghi nhận EEG và MEG gầ...... hiện toàn bộ
Phát hiện các cấu trúc nang B dị vị có trung tâm mầm trong màng não của bệnh nhân đa xơ cứng tiến triển thứ phát Dịch bởi AI
Brain Pathology - Tập 14 Số 2 - Trang 164-174 - 2004
Bệnh đa xơ cứng (MS) có đặc điểm là tổng hợp các miễn dịch globulin oligoclonal và sự hiện diện của sự mở rộng clonal của tế bào B trong hệ thần kinh trung ương (CNS). Vì mô lympho ngoại vị phát sinh tại các vị trí viêm mãn tính được cho là quan trọng trong việc duy trì các quá trình bệnh lý miễn dịch, chúng tôi đã điều tra xem liệu có thể xác định các cấu trúc giống như nang lympho trong ...... hiện toàn bộ
Phân tích cấu trúc tế bào so sánh của vỏ não trước trán bên bụng của con người và khỉ macaque cùng với các mô hình kết nối vỏ não trong khỉ Dịch bởi AI
European Journal of Neuroscience - Tập 16 Số 2 - Trang 291-310 - 2002
Tóm tắtSo sánh cấu trúc tế bào của vỏ não trước trán bên bụng ở con người với khỉ macaque cho thấy một vùng ở khỉ có đặc điểm kiến trúc tương tự khu vực 45 ở não người. Vùng này nằm ở phần trên của vỏ não trước trán bên bụng, ngay dưới khu vực 9/46v. Vùng phía trước bên (rostroventral) của khu vực 45 trong não người là một vùng vỏ lớn được Brodmann gọi là khu vực 4...... hiện toàn bộ
Bất Thường Cấu Trúc Trong Não Bộ Của Những Người Sử Dụng Methamphetamine Dịch bởi AI
Journal of Neuroscience - Tập 24 Số 26 - Trang 6028-6036 - 2004
Chúng tôi lần đầu tiên trực quan hóa cấu trúc thiếu hụt trong não người liên quan đến việc lạm dụng methamphetamine (MA) mãn tính. Các nghiên cứu trên những người sử dụng MA mãn tính đã cho thấy sự thiếu hụt trong hệ thống dopaminergic và serotonergic cũng như bất thường về chuyển hóa não. Sử dụng chụp cộng hưởng từ (MRI) và các kỹ thuật lập bản đồ não tính toán, chúng tôi xác định mô hình...... hiện toàn bộ
#Methamphetamine; tổn thương cấu trúc não; MRI; chất xám; chất trắng; hippocampus; suy giảm nhận thức; điều chỉnh thần kinh; gliosis
Các túi ngoại tiết cải thiện tái sinh thần kinh sau đột quỵ và ngăn ngừa suy giảm miễn dịch sau thiếu máu cục bộ Dịch bởi AI
Stem cells translational medicine - Tập 4 Số 10 - Trang 1131-1143 - 2015
Tóm tắt Mặc dù các khái niệm ban đầu về liệu pháp tế bào gốc nhằm thay thế mô bị mất, nhưng bằng chứng gần đây đã gợi ý rằng cả tế bào gốc và tiền thân đều thúc đẩy phục hồi thần kinh sau thiếu máu cục bộ thông qua các yếu tố tiết ra giúp phục hồi khả năng tái cấu trúc của não bị tổn thươn...... hiện toàn bộ
#EVs #tế bào gốc trung mô #thiếu máu cục bộ #tái sinh thần kinh #bảo vệ thần kinh #miễn dịch học #đột quỵ #exosomes #tái cấu trúc não #tổn thương não
Methylenedioxyamphetamine (MDA) và methylenedioxymethamphetamine (MDMA) gây thoái hóa chọn lọc các đầu mút sợi trục serotoninergic ở não trước: Bằng chứng hóa mô miễn dịch cho độc tính thần kinh Dịch bởi AI
Journal of Neuroscience - Tập 8 Số 8 - Trang 2788-2803 - 1988
Các dẫn xuất amphetamine tác động lên tâm thần 3,4-methylenedioxyamphetamine (MDA) và 3,4-methylenedioxymethamphetamine (MDMA) đã được sử dụng cho mục đích giải trí và trị liệu ở người. Ở chuột, các loại thuốc này gây ra sự suy giảm lớn mức serotonin (5-HT) trong não. Nghiên cứu này sử dụng phương pháp hóa mô miễn dịch để đặc trưng hóa các tác động độc tính thần kinh của các hợp chất này lên các t...... hiện toàn bộ
#MDA #MDMA #độc tính thần kinh #serotonin #hóa mô miễn dịch #sự thoái hóa #các tế bào thần kinh monoaminergic #não trước
Những thay đổi cấu trúc và chuyển hóa trong não bộ liên quan đến lạm dụng methamphetamine Dịch bởi AI
Addiction - Tập 102 Số s1 - Trang 16-32 - 2007
TÓM TẮTMục tiêu  Đánh giá những thay đổi về cấu trúc, hóa học và chuyển hóa trong não, đặc biệt là những thay đổi trong hạch nền (basal ganglia), ở những người sử dụng methamphetamine, cũng như ở trẻ em phơi nhiễm methamphetamine từ thời kỳ trước khi sinh.Phương pháp  Các nghiên cứu sử dụng chụp cộng hư...... hiện toàn bộ
#methamphetamine #hạch nền #hình ảnh cộng hưởng từ (MRI) #chụp cắt lớp phát xạ positron (PET) #bất thường não #hạch nền
Tác động của căng thẳng sớm đến cấu trúc và chức năng não: Những hệ quả cho việc hiểu mối quan hệ giữa lạm dụng trẻ em và trầm cảm Dịch bởi AI
Development and Psychopathology - Tập 13 Số 3 - Trang 451-471 - 2001
Lạm dụng trẻ em liên quan đến tỷ lệ trầm cảm nặng (MDD) tăng cao rõ rệt ở trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Bài báo này xem xét các nghiên cứu tiền lâm sàng (ví dụ, nghiên cứu động vật) về tác động của căng thẳng sớm và các nghiên cứu về tương quan thần kinh sinh học của MDD ở người lớn và trẻ em, và nổi bật lên sự khác biệt trong các tương quan thần kinh sinh học của MDD và căng thẳn...... hiện toàn bộ
Những bất thường cấu trúc não trong bệnh dystonia cổ Dịch bởi AI
Springer Science and Business Media LLC - Tập 14 - Trang 1-14 - 2013
Dystonia cổ nguyên phát được đặc trưng bởi các cơn co thắt, run rẩy hoặc giật không tự nguyện. Bệnh này không chỉ giới hạn ở rối loạn trong hệ thống ganglia nền, vì các phương pháp MRI morphometry dựa trên voxel (VBM) và hình ảnh tensor khuếch tán (DTI) đã phát hiện nhiều thay đổi khu vực trong não của các bệnh nhân. Trong nghiên cứu này, các hình ảnh quét của 24 bệnh nhân bị dystonia cổ và 24 đối...... hiện toàn bộ
#dystonia cổ #bất thường cấu trúc não #MRI morphometry #hình ảnh tensor khuếch tán #bệnh đa hệ thống
Tổng số: 57   
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6

Chủ đề khác

#đào tạo phẫu thuật

Đào tạo phẫu thuật là gì? Các nghiên cứu khoa học về Đào tạo phẫu thuật

#hướng dẫn lâm sàng

Hướng dẫn lâm sàng là gì? Các nghiên cứu khoa học về Hướng dẫn lâm sàng

#giai đoạn phát triển

Giai đoạn phát triển là gì? Các nghiên cứu khoa học về Giai đoạn phát triển

#vệ tinh

Vệ tinh là gì? Các nghiên cứu khoa học về Vệ tinh

#cấu trúc gia đình

Cấu trúc gia đình là gì? Các nghiên cứu khoa học liên quan

#nấm gây bệnh

Nấm gây bệnh là gì? Các nghiên cứu khoa học về Nấm gây bệnh

#phẫu thuật thẩm mỹ

Phẫu thuật thẩm mỹ là gì? Các nghiên cứu khoa học về Phẫu thuật thẩm mỹ

#tác nhân gây bệnh

Tác nhân gây bệnh là gì? Các nghiên cứu khoa học về Tác nhân gây bệnh

#dạy học thực hành

Dạy học thực hành là gì? Các công bố khoa học về Dạy học thực hành

#đường huyết

Đường huyết là gì? Các công bố khoa học về Đường huyết


Xem thêm